Oficjalna strona

Związku Zawodowego "Kodeks"

Pozostałe aktualności:

Od 1 stycznia 2024 r. członkowie związków zawodowych będą mogli odliczyć od swojego rocznego dochodu już nie 500 zł, jak obecnie, lecz aż 840 zł zapłaconych składek. Zdaniem związkowców, zwiększenie limitu odliczenia to sposób na ulżenie pracownikom, którzy z własnych pieniędzy wspierają działalność związkową. Prawnicy mówią wprost: to ochrona związków przed odpływem członków.

16 czerwca Sejm uchwalił nowelizację ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 3321), która stanowi realizację porozumienia, jakie rząd podpisał z KK NSZZ „Solidarność”. Jednym z punktów było podwyższenie rocznego limitu odliczenia od dochodu wydatków z tytułu składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych w roku podatkowym – od 1 stycznia 2024 r. z 500 zł do 840 zł, co – jak napisano w porozumieniu – spowoduje zmniejszenie dochodów jednostek sektora finansów publicznych dla jednego roku o około 50 mln zł.- Mamy problemy ze składkami – przyznaje dr Liwiusz Laska, adwokat, b. przewodniczący Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Pracy, ekspert OPZZ. Jak mówi, pracownicy potrafią przechodzić do innego związku czy federacji, byle tylko płacić niższe składki. – Ludzie korzystają z pomocy związków zawodowych, a nie chcą płacić składek. Gdyby nie wyrok Trybunału Konstytucyjnego, który orzekł, że związki zawodowe mają reprezentować wszystkich pracowników, a nie tylko swoich członków, to związkowcy zrobiliby wszystko, żeby doprowadzić do zmiany prawa. Bo wtedy, gdyby związki walczyły o układy zbiorowe tylko dla swoich członków i tylko ich reprezentowały i zabiegały tylko dla nich o podwyżki, wówczas w każdym przedsiębiorstwie do związku zapisałoby się 100 proc. pracowników – mówi dr Laska.

Limit w górę – zyskają związki i ich członkowie

Nowela, którą teraz zajmie się Senat, przewiduje w art. 3 zmianę ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a dokładnie jej art. 26 ust. 1 w pkt 2c, w którym ustawodawca kwotę 500 zł odliczenia zamienia na kwotę 840 zł.- Prawa i obowiązki członków związku zawodowego szczegółowo regulują przepisy statutu. Jednym z obowiązków członka związku zawodowego jest opłacanie składek członkowskich. Proponowane podwyższenie limitu odliczenia ma zwiększyć zainteresowanie obywateli działalnością społeczną na rzecz poprawy warunków pracy poprzez członkostwo w związkach zawodowych – napisali autorzy projektu ustawy.- O sile związków zawodowych decyduje liczba ich członków – pracowników lub zleceniobiorców, którzy zapiszą się do związku zawodowego i będą płacić składki członkowskie – mówi Przemysław Ciszek, radca prawny, partner zarządzający w kancelarii C&C Chakowski & Ciszek, wykładowca prawa pracy na Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. I podkreśla, że w zakresie praw i interesów zbiorowych związki zawodowe reprezentują wszystkich pracowników niezależnie od ich przynależności związkowej, ale w sprawach indywidualnych dotyczących wykonywania pracy zarobkowej reprezentują prawa i interesy swoich członków. - Owszem pracownik może zwrócić się do związku o reprezentację, ale związkom chodzi też o płacenie składek – zaznacza mec. Przemysław Ciszek. Jak twierdzi, w jego praktyce bardzo często pojawiają się tematy, w której związek zawodowy występuje do pracodawcy np. o listę pracowników, którym potrącane są składki członkowskie wraz ze wskazaniem ich wysokości. – 840 zł rocznie to maksymalnie 70 zł składki miesięcznie bez podatku. W uzwiązkowionych zakładach pracy składki członkowskie stanowią niewielki, ale jednak pewien procent od wynagrodzenia. Jeśli ono wzrośnie, to wzrośnie również wysokość składki członkowskiej. Ten limit 500 zł już w tym roku może zostać przekroczony. To też związki boją się zapewne, że jeśli pracownicy będą musieli zapłacić podatek od składek członkowskich, to spowoduje to odpływ członków – wskazuje mec. Ciszek. I dodaje: - Nie dziwi więc, że chcą temu zapobiegać, a nie niepotrzebnie denerwować ludzi.

W różnych krajach różnie to wygląda. W Polsce jest słabe uzwiązkowienie. Od lat zgłaszany jest postulat, aby związki zawodowe, które dziś działają na rzecz wszystkich i mają jeszcze obowiązek kontrolowania bhp w zakładach pracy, mogły działać tylko na rzecz swoich członków i by wreszcie poprawione zostało prawo, tak aby związki zyskały dostęp do informacji od pracodawcy – wskazuje dr Liwiusz Laska.Co ciekawe, do 2022 r. członkowie związków zawodowych nie byli przedmiotem szczególnego zainteresowania Ministerstwa Finansów. Działalność związków zawodowych była oczywiście zwolniona z CIT, podobnie jak wsparcie socjalne finansowane z funduszy związkowych.

Niespodzianka dla związkowców w styczniu 2022 roku

Wprowadzenie w styczniu 2022 r. możliwości odliczenia składek na organizacje związkowe od dochodu było zaskoczeniem. W pierwszych miesiącach obowiązywania nowego przepisu odliczenie mogło wynieść 300 zł. Od lipca odpis podwyższono jednak do 500 zł.- O ile już samo wprowadzenie odliczenia dla członków związków było zaskakujące, o tyle całkowicie niebywałe było podniesienie limitu odliczeń zaledwie po pół roku obowiązywania preferencji. Ustawodawcy bardzo rzadko zdarza się rewidować na korzyść podatników przepisy zaledwie po pół roku ich obowiązywania – komentuje dr Bartosz Kubista, doradca podatkowy, adwokat, partner w kancelarii GLC, ekspert Legal Alert.Z danych udostępnionych serwisowi Prawo.pl przez Ministerstwo Finansów wynika, że w deklaracji PIT za 2022 r., odliczenie to wykazało łącznie 1 134 891 podatników. Wydział Prasowy resortu zastrzega jednak, że ponieważ nie wszystkie dokumenty zostały przetworzone, dane te należy traktować jako wstępne.

Pomoc związkowcom na koszt państwa i samorządów

Jak tłumaczy dr Grzegorz Keler, adwokat w kancelarii SPCG, członkowie związków zawodowych są uprawnieni do odliczenia od dochodu składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych do wysokości 500 zł w roku podatkowym. Jego zdaniem, można pokusić się zatem o stwierdzenie, że w ten sposób związki zawodowe finansowo są wspierane przez państwo, a także samorządy, które przecież mają udział we wpływach z PIT.

Dodatkowo, w parlamencie procedowany jest projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym oraz niektórych innych ustaw ma pozwolić rolnikom przekazanie na rzecz wybranego związku zawodowego rolników indywidualnych 1,5 proc. należnego podatku rolnego. Nowelizacją zajmował się już Senat, z poprawkami wróciła do Sejmu. Jak podkreśla dr Grzegorz Keler, w tym przypadku również pokrzywdzone mogą zostać samorządy, głównie wiejskie – przecież wpływy z podatku rolnego stanowią w całości dochody własne gmin. Ustawa przewiduje co prawda przyznanie gminom zwrotu utraconego dochodu z budżetu państwa, jednak warunki i tryb zwrotu określi dopiero rozporządzenie. Do czasu jego wydania gminy pozostaną w niepewności co do tego, czy unikną utraty części dochodów.- Procedowane aktualnie rozwiązanie pozwalające rolnikom na przekazywanie 1,5 proc. podatku rolnego na organizację związkowe również należy uznać za działanie niestandardowe. Dotychczas podobne wsparcie zarezerwowane było dla organizacji pożytku publicznego, za dofinansowywaniem których przemawiają względy humanitarne. Prawdą jest, że mowa tu wyłącznie o podatku rolnym, ale szacunki wskazują, że wprowadzenie tego rozwiązania zasili związki zawodowe sporą dozą pieniędzy – komentuje z kolei dr Bartosz Kubista.

Czy można w takim razie mówić o próbie kupienia sobie tymi zmianami głosu związkowców? - Daleki jestem od takiego stwierdzenia. I może naiwnie wątpię, że czyjś głos można zaskarbić sobie odliczeniem kilkuset złotych od dochodu – odpowiada dr Kubista. Zaznacza jednak, że wyraźnie widać jednak, że ustawodawca puszcza oko w kierunku związków zawodowych i ich członków.

Oficjalna strona

Związku Zawodowego "Kodeks"

Kontakt   

  kontakt@zwiazekkodeks.pl

  ul. Szczęsna 26

      02-454 Warszawa

     KRS: 0001084438

     NIP: 5223286421

Informacje